Ljubljana – raskrsnica puteva

Ljubljansko polje i Barje vječita su raskrsnica puteva između Alpa, Krasa i Panonije ka Jadranu, i dolinom Save u unutrašnjost Balkana, a zapadno prema Italiji. Zato tragovi čovjeka sežu unazad oko 5000 godina,smjenjuju se po epohama do rimske vojničke i trgovačke Emone, od I do VI vijeka naše ere, pa dalje do doseljavanja Slovena.

Njemačko ime  Lajbach navodi se 1144. godine, dvije godine kasnije slovenačka Luvigana, a ubrzo ovo sadašnje Grad- tvrđava na brdu spominje se 1220. godine. Uništen je 1511. u zemljotresu, pa obnovljen 1848.godine i dograđena kula sa vidikovcem, u posjedu Habzburga, pod čijom je  vlašću ostala do kraja prvog svjetskog rata. Tokom tih godina grad je bio sjedište vojvotstva Kranjska.

Turci Ljubljanu  prvi put napadaju 1415.

Od polovine XVI vijeka Ljubljana je jak centar reformacije sa legendarnim Primožom Trubarom.

Francuzi je prvi put osvajaju 1797. godine i ostaju sve do 1813. god kao središte ilirskih provincija, a slovenački jezik je tada ozakonjen u školama i administraciji.

U Ljubljani je  1821. godine održan Lajbaški kongres , na kom su velike sile rješavale problem nakon Napoleonovih ratova.

Ljubljana u sebi nosi sklad cjeline – u dopunjavanju starog i novog ,u harmoniji i bez haotičnosti. A teško je stradala u zemljotresu 1895. godine. I konačno nakon raspada Austrougarske, 1918. god u Kraljevini SHS Ljubljana postaje prijestolnica Slovenije.

1941.godine Ljubljanu su okupirale snage fašističke Italije sa 32 km bodljikave žice oko grada.

1943. god nacistička Njemačka je zamjenila Italiju, a Ljubljana je oslobođena maja 1945. godine.

ZELENA PRIJESTOLNICA 2016. GODINE.

Ljubljana je 2016. god proglašena kao najzelenija prijestolnica Evrope.

Kao kulturna metropola, u Ljubljani se nalaze Narodna galerija Slovenije, pa čak ima i kao kuriozitet i centar KONTRAKULTURE u Metelkovoj ulici.

Što se tiče obrazovanja još davne 1693 .god u Ljubljani je osnovano Učeno društvo, preteča današnjoj Akademiji nauka i umJetnosti.

ARHITEKTURA

Pomenimo samo arhitektonske dragulje Biskupsku palatu iz 1512. god, pa Stišku katedralu iz 1629. god itd, sa mnoštvom čarobnih parkova, bašti i fontana jednom rječju. I sama Ljubljana je jedan unikatni dragulj u očima turista i putopisaca.

Prema podacima o popisu od 01. januara 2011. godine glavni grad Republike Slovenije- Ljubljana ima 270 000 stanovnika. Grad se nalazi u centralnom dJelu Slovenije, u takozvanoj ljubljanskoj kotlini, između Alpa i Jadranskog mora, na rIJeci Ljubljanici, približno 10 km od ušća u rijeku Savu.

Naravno, Ljubljana je kulturni, naučni, politički i administrativni centar Slovenije. Grad je podjeljen u nekoliko kvartova, bivših opština, od koje su najveće Šiška, Bežigrad, Vič,  Moste- Polje i Centar. A Ljubljanski zmaj je zaštitni znak gospodskog grada Ljubljane.

IME

Historičari se ne slažu o izvoru imena Ljubljana. Po mišljenju nekih izvor treba tražiti u riječi ljubljena, drugi smatraju da je u pitanju staro božanstvo Laburus, treći tvrde da je riječ došla iz latinskog izraza za reku koja poplavljuje- alviana, neki pak misle da potiče od njemačkog Laibach-mliječni potok.

Ljubljana se nalazi na 46,03 stepena CGŠ,IGD,14.30 stepeni u ljubljanskoj kotlini, blizu ušća rijeke Ljubljanice u Savu na prosječnoj nadmorskoj  visini od 288 m. Prosječna temperatura varira od 0 stepeni Celzijusovih u decembru i 21,9 stepeni Celzijusovih u julu. Prosječna količina padavina u godini je 1355 mm.

(trt.net./MiruhBosne)