Aerodrom Ćoralići: Izgrađen za mjesec dana; Tokom agresije bio jedina fizička veza bihaćke regije sa ostatkom države (Video)

Aerodrom Ćoralići upisan je u ratne priče i zauzima značajno mjesto u ukupnom doprinosu odbrane “bihaćkog džepa”. Da nije bilo hrabrih pilota, drugih pripadnika ratnog zrakoplovstva i protuzračne odbrane Armije RBiH, pitanje je kako bi se situacija razvijala na mnogim ratištima, posebno u enklavama kao što je to bio Bihać.

Jedan od najznačajnijih simbola Ćoralića, MZ u Cazinu, svakako je helikopter, poslijeratna ostavština, koji se nalazi ispred centralne škole “Ćoralići”. Formirana Vazduhoplovna grupa Bihać i aerodrom u Ratkovcu značajan je potez za USK jer je to bio jedini način da se opkoljenom stanovništvu dostave nužno potrebni medicinski materijal a vojsci naoružanje.

Osnivanje i potreba

Neposredno nakon početka rata tadašnji Okrug Bihać (Cazin, Bihać, Bužim) se našao u apsolutnoj izolovanosti, okružen agresorskim snagama tadašnje JNA, paravojske Republike Srpske i Abdićevih pristalica. U to vrijeme dešava se nagli priliv izbjeglica iz okupiranih gradova (Sanskog Mosta, Bosanske Krupe, Bosanskog Petrovca, Ključa) te se na taj način povećavaju potrebe za ionako suficitarnim sanitetskim materijalom, lijekovima, ali i naoružanjem za tadašnju Teritorijalnu odbranu, a kasnije vojsku Petog Korpusa. U takvoj situaciji, stalne prijetnje po život i nestašice u opkoljenom okrugu, javlja se ideja izgradnje aerodroma, koja je ubrzo i realizirana.

18. maja 1992. formirana je Vazduhoplovna grupa Bihać kao dio Ratnog vazduhoplovstva ARBiH, a kao lokacija za izgradnju aerodroma izabran je Ratkovac u Ćoralićima. Aerodrom je izgrađen u rekordnom roku, za samo mjesec dana, vlastitim snagama, te je otvoren 14. jula 1992. a već u noći 15./16. jula 1992. na njega je sletio prvi avion. Zadovoljavao je i noćne letove kojih je nekada bilo i po desetak u toku noći. Uspostavljen je vazdušni most sa Republikom Hrvatskom koji je bio jedina fizička veza naroda bihaćke regije sa ostalim dijelovima Bosne i Hercegovine.

Preko ovog aerodroma Bihaćki okrug je održavao vazdušni most sve do njegove deblokade, što je značilo život za Bihaćki okrug, odnosno Unsko-sanski kanton do augusta 1995. godine. To je bio jedini način da se opkoljenom stanovništvu dostave nužno potrebni medicinski materijal, lijekovi a vojsci municija i naouružanje. Važnu ulogu odigrao je i u snadbijevanju humanitarne pomoći.

Letjeti u uslovima kakvi su bili tih dana bio je veliki podvig. U potpunom nedostatku rezervnih dijelova, alata i navigacionih uređaja, hrabri vazduhoplovci su se upuštali i u takve letove kada su samo vizualno upravljali letjelicama u toku noći. Svako slijetanje i uzlijetanje s ovog aerodroma bilo je popraćeno silovitim granatiranjem aerodroma ali i stambenih objekata u Ćoralićima.

Stanovništvo Ćoralića uprkos pretrpljenoj velikoj materijalnoj šteti, ali i civilnim žrtvama, se sa ponosnom sjeća na presudnu ulogu ratnog aerodroma u Ćoralićima – nekad žile kucavice ovog kraja. Iako danas gledajući ne velikih kapaciteta, u ta teška vremena je poslužio svojoj namjeni, bivajući garant opstanka stanovništva opkoljenog okruga.

Uspostavom mira u našoj državi ARBiH iz faze ratnih dejstava prelazi na mirnodobske uslove rada. Glavni zadaci Armije, tada, su bili modernizacija i profesionalizacija. Vojnici su se obučavali kroz razne vidove školovanja i kursiranja kako u vojnostručnoj osposobljenosti kopnenih jedinica tako i u vazduhoplovstvu.

Činjenice i zanimljivosti

Doprinos ratnog vazduhoplovstva i protuvazdušne odbrane u oslobodilačkom ratu i odbrani RBiH nesumnjivo je velik. U toku rata izvršeno je preko 7.000 borbenih letova, preveženo preko 3.000 t raznog tereta i preko 30.000 ljudi.

U tu čast je izgrađeno spomen obilježje koje je smješteno ispred ureda MZ Ćoralići i OŠ “Ćoralići”, a u čijem se sklopu nalazi i jedan “penzionisani” helikopter kao uspomena na njegovu herojsku ulogu u proteklom ratu.

Ovaj aerodrom se po kategorizaciji ubraja u aerodrome C kategorije. Poletno-slijetna staza nije betonska, ali je stabilizovana za prilaz aviona određene težine.

Početkom 2012. godine Općinsko vijeće Cazin je odlučilo da na širem prostoru aerodroma izgradi poslovnu zonu Ratkovac. Na taj način će od piste za slijetanje i ostatka aerodroma ostati samo sjećanje na aerodrom u Ćoralićima u proteklom ratu.

Obuka prve generacije pilota Armije RBiH izvršena je 1997. godine. A u video prilogu pogledajte kako je to izgledalo u ionako oskudnim uslovima koji su datirali tih dana.

Helikopter koji se nalazi ispred osnovne škole „Ćoralići“ podsjeća na nekadašnja teška ali herojska ratna vremena, a posebno na doprinos koji je u odbrani naše zemlje dala Vazduhoplovna grupa Bihać. Potpisivanjem sporazuma u Dejtonu, aerodrom i letjelice kao i oprema bili su pod stalnim nadzorom IFOR-a kao i sve drugo. Sada je aerodom samo uspomena, na njemu se ništa ne događa. Mještani Ćoralića na čijim parcelama je izgrađen ratni aerodrom, već godina traže nadoknadu od države ili da im se parcele dovedu u prijeratna stanja. Ništa od toga još uvijek nije učinjeno.

U prilogu vam donosimo reportažu o nastanku i značaju Vazduhoplovne grupe Bihać i aerodromu Ćoralići iz arhive Cazin.NET-a: