Baton – veliki vojskovođa iz doline rijeke Bosne

U dijelu lapidarija Franjevačke klasične gimnazije u Visokom označenom kao “Ilirski period” izložena je Batonova ploča.

Riječ je o nadgrobnoj ploči Batona i njegovih šest sinova, te postoji teorija da pripada slavnom Batonu, vojskovođi  Desitijata koji je vodio ustanak protiv Rimljana od 6. do 9. godine nakon Krista.

Baton je bio Ilirski vojskovođa koji je poveo Dezitijate u Velikoj Ilirskoj pobuni poznatoj i kao “Batonski rat” protiv Rimskog Carstva.

Rim je bio primoran poslati 10 legija i isti broj savezničkih snaga i plaćenika kako bi skršio ovaj ustanak. Čak su bili primorani kupiti i osloboditi hiljade robova kako bi imali dovoljno vojnika; što se nije dogodilo još od Bitke kod Kane 200 godina ranije.

Nakon žestokih bitki, u septembru 9. godine, samo nekoliko dana prije poraza u Teutoburškoj šumi protiv Germana, Baton i Dezitijati su se predali Tiberiju.

Historičari navode da je posljednji Batonov ‘bedem otpora’ bio grad Arduba. Neki su skloni tumačenju da je Arduba zapravo Vranduk u blizini Zenice.

Velikog vojskovođu iz doline rijeke Bosne nisu htjeli ubiti nego su tražili da vide ko je taj veliki vojskovođa i koji su njegovi razlozi zašto se pobunio, na što je Baton rekao:

‘Sami ste krivi, slali ste nam vukove umjesto čobana.’

Rimski hroničari zabilježili su i sljedeće:

-Ponosne ilirske žene sa djecom u naručju bacaju se za zidina grada u vatre koje plamsaju svud okolo. One se ne predaju Rimljanima, a Ilirski ratnici oduzimaju sebi život svojim mačevima.

(MiruhBosne/Visoko.co)