Provjera evidencije američkog Ministarstva pravde pokazuje da je Vlada Srbije od 2019. godine sklopila ugovore sa pet lobističkih kompanija u vrijednosti većoj od 5,5 miliona dolara.
Srbiju potresaju masovni protesti skoro četiri mjeseca nakon što je konstrukcija kineskog investitora ubila 15 ljudi na željezničkoj stanici u Novom Sadu. Demonstranti traže ostavku predjsednika Aleksandra Vučića, koji više od decenije vlada zemljom kršeći politička prava građana i konstantnim pritiskom na nezavisne medije, političku opoziciju i organizacije civilnog društva.
Vučić mjesecima ne može da smiri situaciju u Srbiji, ali vlada koju kontroliše plaća milionske poreze Srbijanaca za lobiranje u Sjedinjenim Državama.
Provjera evidencije američkog Ministarstva pravde pokazuje da je Vlada Srbije od 2019. godine sklopila ugovore sa pet lobističkih kompanija u vrijednosti većoj od 5,5 miliona dolara.
To postaje jasno iz istrage Agencije BGNES sa kolegama novinarima iz Srbije, SAD i Zapadne Evrope, koja je dovela do objelodanjivanja dokumentacije o tom pitanju.
Kompanije koje se bave lobiranjem trebale bi pružati usluge odnosa s javnošću uključivanjem i olakšavanjem komunikacije sa zvaničnicima i medijima u Sjedinjenim Državama, Ujedinjenom Kraljevstvu i Evropskoj uniji. Četiri ugovora potpisali su zvaničnici u Srbiji, a jedan je potpisan sa Privrednom komorom Srbije u Beogradu, koja uključuje kompanije bliske predsjedniku Vučiću.
Privredna komora Srbije potpisala je 8. novembra 2019. godine ugovor vrijedan 600.000 dolara sa lobističkom kompanijom Yorktown Solutions, registrovanom u glavnom gradu SAD Vašingtonu, na godinu dana, uz mogućnost doplate. Za ovu naknadu, Yorktown Solutions će organizovati emisije, konferencije, govore, intervjue i druge oblike promotivnih događaja za Privrednu komoru Srbije u Vašingtonu, DC, Njujorku, San Francisku, Čikagu i drugim ključnim tržištima u Sjedinjenim Državama u cilju privlačenja direktnih stranih investicija iz Sjedinjenih Država u Srbiju. Ugovor će se obnavljati svake godine na sljedeći način: 9. novembra 2020. godine za iznos od 400.000 USD; 9. novembra 2021. godine za iznos od 500.000 dolara; 11. novembra 2022. godine za iznos od 840.000 dolara; 1. maja 2024. godine za iznos od 840.000 dolara; i 1. augusta 2025. godine za iznos od 840.000 dolara. Ukupan iznos koji je provladina Privredna komora Srbije isplatila lobističkoj kompaniji Yorktown i materijali koje je lobistička kompanija proizvela pokazuju da je većina medijskih publikacija koja Srbiju i predsjednika Vučića prikazuju u pozitivnom svjetlu. Međutim, nema informacija da je ugovor o lobiranju doveo do povećanja direktnih investicija iz SAD u Srbiji, ali to se čini malo vjerovatnim s obzirom da je Vučić najveći saveznik ruskog predsjednika Putina na Balkanu.
Državno tužilaštvo Srbije je 28. marta 2019. sklopilo ugovor o lobiranju sa Cleary Gottlieb Steen, koji će zastupati interese Tužilaštva Srbije u SAD zainteresovanim stranama (uključujući zvaničnike američke vlade), u vezi sa određenim pitanjima regionalne saradnje koja utiču na Srbiju i Kosovo. U prepisci između dvije ugovorne strane, američka kompanija je koristila srpsku terminologiju – “region Kosova i Metohije” i “privremene vlasti u Prištini” – iako Sjedinjene Države priznaju Kosovo kao nezavisnu državu. Kliri Gotlib Stin također precizira da sarađuje sa Narodnom bankom Srbije i “državama nasljednicama bivše Jugoslavije”.
Godinu ranije, 2018., američka “konsultantska” firma Sonoran Policy Group pomogla je advokatskoj kancelariji Venable LLP u vezi sa uklanjanjem klijenta Slobodana Tešića i njegovih kompanija sa “crne liste” američkog Trezora. Tešić je posljednjih decenija bio veliki igrač u srbijanskoj vojnoj industriji. Pod pritiskom spolja, Državna bezbjednost Srbije /BIA/ mu je 2009. godine faktički zabranila poslovanje u Srbiji, zbog čega je te godine preselio svoje poslovanje u Bosnu i Hercegovinu.
Međutim, sve se promijenilo kada je na vlast došla Srpska napredna stranka na čelu sa Aleksandrom Vučićem. Slobodana Tešića je Vučić, koji je tada bio ministar odbrane i prvi potpredsjednik vlade, vratio u posao sa oružjem 2013. godine. Iste godine, sumnjivi biznismen je uklonjen sa crne liste UN-a nakon lobiranja tadašnje srbijanske vlade. Kaznene mjere protiv Tešića od strane međunarodne zajednice prvobitno su izrečene zbog poslova preko državnih kompanija o izvozu srbijanskog oružja u Libiju, u vrijednosti od desetina miliona eura.
Dana 20. aprila 2023. godine, aktuelni ministar spoljnih poslova Srbije Marko Đurić, koji je u to vrijeme bio ambasador u Vašingtonu, sklopio je ugovor o lobiranju sa BGR Government Affairs, LLC u vrijednosti od 50.000 dolara mjesečno ili 600.000 dolara na godinu dana. Opseg ugovora predviđa pružanje usluga odnosa s javnošću putem uključivanja i olakšavanja komunikacije odnosa sa relevantnim donosioci odluka i medijima u SAD. Ugovor je obnovljen 26. jula 2024. na godinu dana na 50.000 dolara mjesečno ili 600.000 dolara na godinu dana.
Među materijalima koje je pripremio BGR Government Affairs su medijske objave i stavovi Srbije protiv usvajanja rezolucije UN kojom se 11. julI proglašava Međunarodnim danom razmišljanja i sjećanja na genocid u Srebrenici 1995. godine.
Vijeće Evrope će 15. novembra 2024. usvojiti rezoluciju o Danu sjećanja.
Vladimir Marić, šef ambasade Srbije u Vašingtonu, potpisuje ugovor o lobiranju sa kompanijom VALCOUR u ime ministra spoljnih poslova Marka Đurića. Predmet ugovora obuhvata konsultantske usluge u oblasti strateških komunikacija, odnosa sa javnošću, odnosa sa vlastima i drugih aktivnosti, u cilju promocije Republike Srbije kao domaćina međunarodne izložbe EXPO 2027 Beograd. Ugovorom je predviđeno da zaposleni VALCOUR-a lete poslovnom klasom ili privatnim avionima u obavljanju poslova, uz prethodno odobrenje Republike Srbije.
Vlada Srbije je 23. januara 2025. sklopila usmeni sporazum o ugovoru o lobiranju sa Blacksummitom. Formalni pismeni sporazum treba da bude zaključen u bliskoj budućnosti. Blacksummit će pomoći Republici Srbiji da se pridržava sankcija koje su nedavno uvedene njenom energetskom sektoru. Može se osnovano pretpostaviti da u ovom slučaju Srbija angažuje lobiste u SAD da bi se zaštitila od sankcija koje su uvedene kompaniji Naftna industrija Srbije – NIS /u vlasništvu ruske kompanije Gasprom. Aleksandar Vučić je u decembru održao sastanak sa predstavnicima Bezbjednosno-informativne agencije Srbije /BIA/, tokom kojeg je razgovarao o planu djelovanja u kontekstu odluke SAD da uvede sankcije srbijanskoj kompaniji, koja je u vlasništvu ruskog giganta Gasproma. Čini se da vlada Aleksandra Vučića angažuje američku lobističku kompaniju da zaštiti ruske interese u Srbiji.
Očigledno je plaćanje lobističkih kompanija za PR i prepuštanje poslova u Srbiji uticajnim američkim ličnostima pristup koji predsjedniku Vučiću donosi ozbiljne političke dividende u Americi. U aprilu 2024, Politico je objavio priču u kojoj se tvrdi da je Aleksandar Vučić bio spreman da zgradu Generalštaba Vojske Jugoslavije u Beogradu, uništenu u vazdušnom napadu 1999. godine, ustupi investicionoj kompaniji povezanoj sa zetom predsjednika Donalda Trampa Džaredom Kušnerom i lobistom Ričardom Grenelom. Mnogi Srbi veruju da je to kao da talibani žele da izgrade luksuzni stambeni kompleks na mjestu Kula bliznakinja Svjetskog trgovinskog centra u Njujorku.
Narodu Srbije je jasno da ni njihova osjećanja, ni protesti protiv korupcije, niti bilo šta drugo ne mogu spriječiti Vučića da plati bilo kakvu cijenu da ostane na vlasti. Ostaje nada običnih ljudi u zemlji da će, za razliku od jugoslovenskog diktatora Tita i ratnog zločinca Slobodana Miloševića, Aleksandar Vučić otići sa političke scene bez masovnog krvoprolića.
Kliknite na link da pogledate jedan od dokumenata: Document
