ILHAMIJA – prvi bosanski disident (VIDEO)

U povodu ovogodišnjeg obilježavanja Evropskog dana sjećanja na žrtve totalitarnih režima, DIGI:BA promovira VR film pod naslovom „Ilhamija – prvi bosanski disident“, a u povodu 200. godišnjice smrti Abdulvehaba Ilhamije (Žepče, 1773. – Travnik, 1821.).

Film u transhistorijski kontekst dovodi sudbine Ilhamije i Rešada Kadića, prvog, koji je historijska ličnost i književni lik, i drugog, koji je disidentski stradalnik i pisac koji je iskustvo progona opisao u pripovijesti „Ilhamijin put u smrt“ (1976). Likove Ilhamije i Rešada Kadića u filmu tumači Mirza Mušija, a likove bosanskog vezira Dželaluddin Ali-paše i komunističkog isljednika tumači Aleksandar Seksan.

-Sufija, učenjak i pjesnik iz Bosne, Abdulvehhâb ibn Abdulvehhâb (Abdulvehhâb, sin Abdulvehhâbov) čije je derviško, a ujedno i pjesničko ime (mahlas) bilo Ilhâmî (ili Ilhamija), rođen je u Žepču 1773. godine. Ubijen je 1821. po nalogu Ali Dželal-paše u Travniku, gdje je i sahranjen.

-Ilhamija je pjesnik u Bosni, ali i šire, koji se ubijen zbog angažirane poezije i kritičke riječi. Mnogi književni kritičari i historičari književnosti citirali su i komentirali Ilhamijine pjesme, a najviše onu pod naslovom „Čudan zeman nastade“.

-Ilhamija je jedan od rijetkih autora u Bosni i Hercegovini koji je istovremeno pisao i na orijentalnim jezicima, turskom i arapskom, ali i na bosanskom jeziku. Njegov poetski opus obuhvata više od 100 pjesama moralno-didaktičkog i mističkog sadržaja, napisanih na orijentalnim jezicima. Kasim Dobrača navodi da „sve ono što je on pisao odiše iskrenošću, toplinom i jakom željom da se time probudi i oživi vjerski moral njegovih suvremenika i da se uklone razne mane, slabosti i grijesi u koje su oni bili ogrezli“.

Producent je prof. dr. Selma Rizvić, autor scenarija je Fatmir Alispahić, kameru i ton potpisuje Bojan Mijatović , make up Naida Đekić, kostim Adisa Vatreš Selimović i Monika Moćević, autor muzike i dizajner zvuka je Adnan Mušanović, a montažu i režiju radio je Tarik Hodžić. Igrano-dokumentarni film o Ilhamiji rađen je u VR tehnici, tako da će gledaoci u svakom času moći pratiti kompletno zbivanje u krugu 360 stepeni. Film je sniman na travničkoj tvrđavi, uz podršku Zavičajnog muzeja Travnik i Mešihata Islamske zajednice Travnik. Projekat je finansiralo Ministarstvo civilnih poslova Bosne i Hercegovine.