Nakon 45 godina provedenih u izraelskom pritvoru, ‘dekan’ palestinskih zatvorenika ponovo je okusio slobodu
Nael Barghouti, politički zatvorenik s najdužim stažem na svijetu i “dekan” palestinskih zatočenika, oslobođen je iz izraelskog zatvora nakon što je skoro dvije trećine svog života proveo iza rešetaka.
67-godišnjak je pušten u četvrtak u sklopu sporazuma o razmjeni zarobljenika između Izraela i Hamasa.
Barghouti je proveo 45 godina u izraelskom pritvoru, uključujući 34 uzastopne godine, što ga čini političkim zatvorenikom na svijetu s najdužim stažom, prema Guinnessovoj knjizi rekorda iz 2009. godine .
Među palestinskim zatvorenicima poznat kao “Abu al-Nour”, Barghouti je palestinski zatvorenik koji se najduže drži u izraelskim zatvorima.
Oslobodio ga je Hamas tokom razmjene zarobljenika Gilada Shalita 2011. i vratio se da živi u svom rodnom gradu Kobaru, blizu Ramale na okupiranoj Zapadnoj obali.
Međutim, 2014. godine Izrael ga je ponovo uhapsio, prekršivši uslove sporazuma, i vratio mu raniji doživotni zatvor.
Ovaj put, njegova porodica je rekla da je Barghouti pristao živjeti u egzilu izvan Palestine nakon puštanja na slobodu, dajući mu određenu slobodu od ponovnog hapšenja od strane Izraela.
Okupacija i otpor
Barghouti je rođen 23. oktobra 1957. u palestinskom selu Kobar, sjeverno od Ramallaha, u porodici boraca uključenih u pokrete protiv britanske i izraelske okupacije Palestine.
Njegovog oca su britanske snage zatvorile , a ujak je ubijen tokom Velike arapske pobune 1936.
Sa 10 godina svjedočio je izraelskoj invaziji njegovog sela 1967. zajedno sa ostatkom Zapadne obale, istočnog Jerusalema i pojasa Gaze, što je sada najduža okupacija u modernoj historiji.
Njegovo putovanje otpora protiv izraelske okupacije počelo je tog dana, prema riječima njegove sestre Hanan Barghouti .
Od mladosti je bio uključen u bacanje kamenja na izraelske snage i ispisivanje antiokupacionih slogana na zidovima.
Pridružio se svom bratu Omaru i rođaku Fakhriju u napadima na Izraelce sredinom 1970-ih. Prvi put je uhapšen u decembru 1977. i u zatvoru je proveo tri mjeseca.
Nekoliko mjeseci nakon puštanja na slobodu, dok se pripremao za ispite u srednjoj školi, ponovo su ga uhapsile izraelske snage i proveo je naredne 34 godine u zatvoru.
Osuđen je na doživotni zatvor pod optužbom da je ubio izraelskog oficira zajedno sa Omarom i Fakhrijem.
‘Dekan zatvorenika’
U zatvoru, Barghouti je među ostalim zatvorenicima izgradio reputaciju strastvenog čitaoca i ljubitelja historije.
Takođe je naučio hebrejski i engleski iza rešetaka.
Zbog svog staža i popularnosti dobio je nadimak „dekan zatvorenika“.
Prema izvještajima medija, jednom je majci prokrijumčario sjemenke limuna i zamolio je da ih posadi u njihovom dvorištu kako bi ga povezao sa svojom zemljom.
Tokom svake porodične posjete, davao bi joj flašu vode da zalije drvo. Kada je to urodilo plodom, majka mu je prokrijumčarila limun.
Dok je bio u zatvoru, odlučio je zaprositi Iman Nafi, Palestinku za koju je saznao iz televizijskog izvještaja koja je uhapšena 1987. zbog planiranja napada na Izrael i puštena 1997. godine.
Barghouti je također doživio političku transformaciju dok je bio u zatvoru.
Član Palestinskog nacionalnog oslobodilačkog pokreta, poznatijeg kao Fatah, od malih nogu, promijenio je vjernost Hamasu 1990-ih nakon što je Palestinska oslobodilačka organizacija (PLO) predvođena Fatahom uspostavila odnose s Izraelom i napustila oružani otpor.
Tokom boravka u zatvoru, Barguti je izgubio oba roditelja, a da mu nije bilo dozvoljeno da se oprosti od njih.
‘Pobjeda protiv zatvora’
Dana 18. oktobra 2011. godine oslobođen je u sklopu razmjene zarobljenika Gilada Shalita, u kojoj je 1.047 Palestinaca razmijenjeno za izraelskog vojnika kojeg je Hamas oteo 2006. godine.
Barghouti je nastavio da studira istoriju na Al-Quds otvorenom univerzitetu.
Mjesec dana nakon puštanja na slobodu oženio se Nafi, koja je rekla da je pristala da se uda za “ palestinskog heroja ” bez “oklijevanja”.
Prema njenim riječima, Barghouti je obilježio svoj brak rekavši da je to „još jedna pobjeda protiv zatvora, izazov onima koji su nas lišili slobode i trijumf duha vjere i nade“.
“Oni su nam uskratili slobodu, ali nisu ubili našu odlučnost da pokidamo naše lance. Sada mogu reći da ćemo Iman i ja krenuti na novo putovanje jer ćemo zasnovati još jednu porodicu u ovoj velikoj naciji.”
Barghouti i Nafi su većinu vremena provodili čuvajući svoju zemlju i usjeve dok je on ostao u kućnom pritvoru.
Izraelske snage su ga 18. juna 2014. uhapsile tokom obračuna u kojem su desetine drugih zatvorenika puštenih u razmjeni 2011. vraćeni u pritvor.
Osuđen je na 30 mjeseci zatvora, ali je ostao u izraelskom pritvoru nakon što je odslužio.
Ubrzo nakon toga, izraelske vlasti su mu vratile prethodnu doživotnu kaznu zatvora, pozivajući se na “tajni dosije”.
Njegov advokat je uložio nekoliko žalbi i predstavki na odluku, koje su sve odbijene.
Krajem 2023. godine, Udruženje palestinskih zatvorenika izvijestilo je da se Barghoutijevo zdravlje pogoršalo u zatvoru.
Ovaj pad je uslijedio manje od mjesec dana nakon što je prebačen iz zatvora Ofer u zatvor Gilboa, gdje je pretrpio teška premlaćivanja i zlostavljanja.
Ranije ovog mjeseca, Nafi je rekla da ju je Barghouti nazvao da potvrdi da će biti pušten – ali samo pod uslovom da živi u egzilu, što je zahtjev Izraela.
Medijski izvještaji navode da je stigao u Egipat u četvrtak nakon što je pušten na slobodu, prenosi Middle East Eye.
