Odobrena sredstva za obnovu nacionalnog spomenika Stari grad Visoki

Služba za lokalni ekonomski razvoj, komunalne poslove, zaštitu okoline i javne nabavke Grada Visoko je u proteklom periodu, u saradnji sa Zavičajnim muzejem Visoko, uputila Federalnom ministarstvu kulture i sporta prijavu na Javni poziv za odabir programa i projekata koji će se sufinansirati iz proračuna FBiH u 2020.godini – Transfer za obnovu kulturnog i historijskog naslijeđa sa projektom Izrada glavnog projekta konzervatorsko – restauratorskih radova na Starom gradu Visoki.

Nakon sistematskih arheoloških istraživanja južne trećine Grada Visoki 2007. i 2008. godine, koju je vodio Zemaljski muzej BiH u saradnji sa Zavičajnim muzejom Visoko, 2010. godine izvršena je konzervacija i restauracija otkopanih arhitektonskih elemenata sa naglaskom na bedeme, dok su arhitektonske strukture unutar bedema devastirane tokom trajanja samih istraživanja i nisu podvrgnute konzervatorsko-restauratorskom postupku.

U periodu april-maj 2019. godine, izvršena su arheološka istraživanja od strane Odjela za arheologiju Univerziteta u Mostaru u saradnji sa Zavičajnim muzejom Visoko sa ciljem revizije i ponovnog definisanja arheoloških slojeva i arhitektonskih struktura u južnom dijelu platoa Starog grada. Ova istraživanja iz 2019. godine imala su za cilj dovesti istraženi dio lokaliteta u stanje spremno za provedbu postupaka konzervacije i restauracije s ciljem njegova očuvanja i prezentacije.

Cilj prijave na ovaj Javni poziv je izrada projektno – tehničke dokumentacije na nivou glavnog projekata kako bi se stvorili uslovi za nastavak konzervacije i djelimične restauracije na lokalitetu Stari grad Visoki.

Ističemo da su Gradu Visoko odobrena sredstva za izradu projektno – tehničke dokumentacije, te u narednom periodu očekujemo realizaciju odobrenih sredstava, a sve u cilju očuvanja nacionalnog spomenika, s obzirom na loše stanje i ozbiljno narušenu statiku otkrivenih arhitektonskih elemenata i struktura.

Grad Visoko u okviru navedene službe svakodnevno izrađuje prijedloge projekata koje upućuje raznim nivoima vlasti, počevši od kantonalnog, federalnog, državnog, pa do EU fondova, u skladu sa potrebama lokalne zajednice. Specifično polje djelovanje u Gradu Visoko zauzima i Tim za izradu aplikacija pri Službi za lokalni ekonomski razvoj čiji je primarni cilj pomoć lokalnim preduzećima, organizacijama, institucijama, marginaliziranim grupama i pojedincima – navode iz Press službe Grada Visoko.

Stari grad Visoki nalazi se na vrhu brda Visočice, na visini od 766,5 m, oko 300 m iznad doline u kojoj se razvilo naselje Visoko.

Vrh Visočice je bio najpogodniji položaj u okvirima najstarije i najuže Bosne.

Prvi spomen samog grada “in castro nosto Visoka vocatum” je u povelji mladog bana Tvrtka od 1. septembra 1355. godine, što znači da je u vrijeme vladavine njegovog prethodnika bana Stjepana II Kotromanića, u prvoj polovini XIV vijeka, grad ili sagrađen ili je već postojao.

Na mjestu današnjeg Visokog ili negdje u Visočkom polju postojala je i teritorijalno-politička jedinice pod imenom Bosna u ranom srednjem vijeku, smatraju historičari.

Postoje dokazi da su starješine redovne crkvene hijerarhije, kao i visoki dostojanstvenici bosanske crkve, imali svoja stalna sjedišta u okolini Visokog.

U prvoj polovini XIV vijeka, je u obližnjim Moštrima nalazila se kuća (hiža) krstjana, a sva “crkva bosanska”, odnosno njeni prvaci obavljali su svoje javne poslove tada u Moštrima.

U to doba u Visočkom polju je bio banski, kasnije kraljevski dvor u Moštrima, kao i mjesto održavanja sabora.

Krunidbeno mjesto bosanskih kraljeva bilo je u Milima između 1377. i 1461. godine. 

Iz XIV i XV vijeka je poznat niz dokumenata banske i dvorskih kancelarija, te raznih dokumenata koje se odnose na živu privrednu djelatnost dubrovačkih i domaćih trgovaca u Podvisokom, pisanih u mjestima u Visočkom polju, tj. u gradu-utvrđenju ili u njegovom pograđu Podvisokom.