Akademik SANU Mihailo Dinić: Izuzimajući Hum, pravoslavlja u Bosni u Tvrtkovo doba – NIJE BILO

Piše: Miroslav Ćosović

U Lučici kod Požarevca, 23. aprila 1899. godine, rođen je budući istoričar i akademik Mihailo Dinić. Školovao se u rodnom mestu, Požarevcu i Beogradu, a onda je tokom Prvog svetskog rata prešao Albaniju i nastavio školovanje u Francuskoj. Studirao je istoriju i geografiju na univerzitetu u Monpeljeu, pa po povratku u zemlju radio kao profesoru više gradova, da bi zatim doktorirao u Beču i zaposlio se u Učiteljskoj školi u Dubrovniku, gde je istraživao u Dubrovačkom arhivu i pisao naučne radove i studije o srednjovekovnim vladarima. Godine 1934. dobio je mesto na Beogradskom univerzitetu i nastavio svoj naučni rad. Na početku Drugog svetskog rata bio je zarobljen i poslat u logor, gde je ostao do kraja rata, posle čega se vratio na Univerzitet i nastavio svoja istraživanja. Objavio je studije u vezi sa mnogim temama iz političke i privredne istorije Balkana, poput onih o državnom saboru srednjovekovne Bosne, srednjovekovnom rudarstvu u Bosni i Srbiji i zbirke dokumenata u vezi sa Dubrovnikom. Bio je član SANU i za svoj rad dobio je mnoga priznanja i nagrade. Mihailo Dinić je umro 12. maja 1970. godine u Beogradu. (Rođen je istoričar Mihailo Dinić, internet portal srpskilegat.rs)

JAROSLAV ŠIDAK CITIRAO MIHAILA DINIĆA

Hrvatski istoričar Jaroslav Šidak je u Istorijskom časopisu (knjiga V, Beograd, 1954-55) objavio naučni rad “Franjevačka dubia iz g. 1372/3 kao izvor za povijest Bosne”. U tom radu Šidak je citirao Mihaila Dinića. Ovo su Dinićeve riječi:

“Ne treba gubiti iz vida pri tretiranju ovog pitanja da u pravoj Bosni – Hum i delovi Raške se izuzimaju – nije bilo u Tvrtkovo doba pravoslavnih. Za nas je ovo pitanje definitivno rešeno.” (strana 229)

POSLIJE OVIH RIJEČI MIHAILA DINIĆA JASNIJE JE ZAŠTO SRBI TAKO VOLE TROBOJKU SULTANA MAHMUDA II

Da se podśetimo kako je nastala sadašnja srpska trobojka, o tome sam više puta pisao.

Februara 1835. godine u Srbiji je donešen “Sretenjski Ustav” kojim je bila propisana zastava Srbije. Radoš Ljušić ovako navodi u knjizi ”Kneževina Srbija (1830-1839)” (Beograd, 1986):

“Sretenjskim ustavom Srbija je postala ‘u pravleniju svom nezavisimo knjažestvo’, pa je kao takva dobila zastavu i grb. ‘Boja narodna srbska jeste otvoreno crvena, bela i čelikasto-ugasita’.” (str 292).

Po mom mišljenju, ova zastava koju su Srbi odredili i koja nikada među njima nije zaživjela, mnogo je ljepša od ove sadašnje srpske (sultanove) trobojke.

Dakle, sultan nije odobrio ovakav izgled zastave, nego je izdao ferman kojim je propisao kako će da izgleda srpska zastava. Piše Ljušić, u istoj knjizi:

“Ferman datiran decembra 1835. godine upućen je knezu i podunavskim vezirima, pašama, ajanima, vojvodama, kadijama i nadzornicima skela. On kaže da srpski narod ima pravo razvijati trobojnu zastavu  na trgovačkim lađama koje mogu ploviti rekama i morem “u Carigrad dohodećim i tuda prolazećim”. Uz ferman, oni su dobili po jedan primerak zastave. Sada je zastava dobila nov raspored boja, za razliku od one koju je propisao Sretenjski ustav. Boje su bile vodoravno poređane: crvena, plava i bela.” (str 293)

Poznati srpski novinar i književnik Đorđe Popović Daničar je 1881. u časopisu Srbadija objavio članak u kom se protivio da Srbi i dalje imaju kao svoju nacionalnu – crveno-plavo-bijelu zastavu. To je obrazložio i time što je taj raspored boja odredio turski sultan. Aktuelno je 1. XI 2022. o tom zahtjevu Daničara objavilo tekst – Đorđe Popović Daničar, 1881. g: Trobojku je Srbiji oktroisao turski sultan, kao postidni znak zavisnosti srpske.

Srbi nikada nijesu promijenili zastavu koju im je dizajnirao Mahmud II. Kada razumijemo Dinićeve riječi – da u Bosni nije bilo pravoslavlja prije najezde Turaka, onda možemo da zaključimo da su Srbi Mahmudovu trobojku zadržali u znak zahvalnosti Turcima što su im omogućili da se rašire po Balkanu, naravno, preko crkve i pravoslavlja. Savremeni Srbi (većina njih) su ništa drugo do vjerska grupa sastavljena od djelova 10 naroda (Bugara, Makedonaca, Crnogoraca, Roma, rumunskih i BiH Vlaha, Cincara, Albanaca, Grka…) koji su naselili praznu Srbiju poslije 1739. godine.

Već u srednjem vijeku, u vrijeme kralja Dušana Nemanjića srbin i pravoslavac su bili sinonimi, o tome je Aktuelno 25. XII 2022. objavilo članak – Još 1333. god. za kralja Dušana Nemanjića riječ ”srbin” je značila – PRAVOSLAVAC, pročitajte njegove riječi. Kasnije,  iz 19. vijeka, ima mnogo svjedočenja da je Srbin za narod na Zapadnom Balkanu ništa drugo do sinonim za – pravoslavac.

Takođe ne treba zaboraviti da u srednjem vijeku Srbi nijesu živjeli ni na teritoriji današnje Vojvodine i da nije bilo Osmanlija Srbi se ne bi proširili ni na tu oblast.

Srbi su zahvalni Turcima što su im omogućili da se rašire po Iliriku (Zapadnom Balkanu), zato vole trobojku koju im je odredio sultan Mahmud II.

Izvor: aktuelno.me