Bivši šefovi Državne bezbjednosti Srbije suočeni s doživotnim zatvorom

U završnim riječima na drugom haškom suđenju šefovima Državne bezbjednosti Srbije Jovici Stanišići i Franku Simatoviću tužilaštvo je tražilo kaznu doživotnog zatvora za obojicu, a njihove odbrane potvrđivanje oslobađajuće presude.

Optuženi nisu bili prisutni završnim riječima ovog neobičnog suđenja s obzirom na to da im je odobrena privremena sloboda u Srbiji.

Podsjećamo, Simatović i Stanišić su optuženi da su rukovodili zločinačkim ratnim operacijama za koje su angažovali paravojne formacija iz Srbije.

Stanišić i Simatović, visoki funkcioneri Državne bezbjednosti Srbije, po optužnici se terete za organizovanje, naoružavanje, obuku i finansiranje brojnih paravojnih formacija koje su tokom rata u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj imale zadatak ubistva i progona nesrpskog stanovništva s ciljem stvaranja etnički čistih teritorija, a koje bi kasnije ušle u sastav „velike Srbije“.

– Tužiteljstvo je dokazalo da su ne samo paravojne jedinice kojima su upravljali Simatović i Stanišić bile prisutne na terenu nego i da su operativci Državne bezbjednosti bili involvirani i u Bosni i Hercegovini i u Hrvatskoj, dakle, operativci koji su tamo uspostavljali službe, radili na terenu, obučavali ljude kao što su radili i komandanti paravojnih jedinica – ističe novinarka Dženana Karup.

Jovica Stanišić je čovjek bez kojeg Slobodan Milošević nije donosio nijednu važnu stratešku odluku. Ovaj zločinački tandem koji je od 1992. do 1995. godine sijao smrt i rukovodio postupcima označenim kao najteži i najgnusniji ratni zločini, djelovao je na području Hrvatske i Bosne i Hercegovine na način da su kao operativce angažovali paravojne jedinice, a među kojima najpoznatija jeste Jedinica ili Crvene beretke.

Na terenu ih je kontrolirao Franko Simatović, desna ruka Jovice Stanišića. Osim ove, formacije poput Škorpiona i Arkanove dobrovoljačke garde, ali i mnogih pojedinaca, ostrašćenih mržnjom i željom za progonom, silovanjem i ubijanjem, bili su pod direktnom kontrolom tada najvažnijeg srbijanskog operativca Stanišića.

– Na osnovu dokaza koje su prezentirali i tokom prvostepenog i ovog obnovljenog suđenja zaista ima više nego dovoljno dokaza koji potvrđuju da je Državna bezbjednost Srbije bila direktno involvirana u ratove u BiH i u Hrvatskoj – ocjenjuje Karup.

Koliko je bila važna uloga ovog dvojca u ratovima devedesetih godina potvrđuje i podatak nekoliko puta spomenut u sudnici Haškog tribunala – da su mnoge vojne operacije u Bosni i Hercegovini rukovođene ne samo iz Srbije nego i s ratišta u Hrvatskoj, gdje je ovaj dvojac bio skoro stalno prisutan. Naša sagovornica kao primjer navodi operaciju Pauk, koja je trebala biti konačan čin definitvne podjele i uništenja Bosne i Hercegovine.

– U tom trenutku se radila velika operacija Pauk na Peti korpusu kako bi se slomio taj dio koji je njima bio od ključne važnosti u geostrateškom smislu jer bi se u tom slučaju povezala SAO Krajina sve do Beograda i srpska teritorija bi bila umnogome proširena. U operaciji „Pauk“, kojom je na terenu iz Hrvatske direktno rukovodio Stanišić, učestvovale su četiri armije koje je porazio Peti korpus – ističe Karup.

Kada je riječ o samoj presudi, postoje brojne otežavajuće okolnosti: ni Milošević, ni komandanti paravojnih formacija poput Željka Ražnatovića Arkana nisu dočekali presude. Odbrana upravo na tome insistira navodeći da ni Simatović ni Stanišić nisu osnovali ni Arkanove Tigrove, ni Škorpione, kao nijednu od paravojnih formacija koje su u ratu harale Hrvatskom i Bosnom i Hercegovinom, a još manje im izdavali naređenja. Nasuprot tome, šef tužilačkog time Douglas Stringer je u zaključku završne riječi istakao da je tužilaštvo i u ponovljenom suđenju dokazalo da su Jovica Stanišić i Frenki Simatović krivi ili odgovorni za progone i zločine nad najmanje 340.000 žrtava.

– Neka historija kaže da, s obzirom na težinu počinjenih djela i ulogu koju su obojica optuženih odigrali u njihovom izvršenju da Jovica Stanišić i Franko Simatović zaslužuju da im se izrekne kazna srazmjerna izvršenim zločinima: kazna doživotnog zatvora – poručio je tužilac Stringer.

Videoprilog FTV.