Velikosrpski vitezovi: Malo rušimo džamije, malo branimo svetinje

Piše: Tomislav Marković

Odbrana svetinja u Crnoj Gori ne posustaje već mjesecima, na radost patrijarha, mitropolita, episkopa i ostalih jereja Srpske pravoslavne crkve. Pod komandom mitropolita Amfilohija litije se redovno održavaju, pravoslavno sveštenstvo ne zazire čak ni od korone, ništa ih ne može zaustaviti u odbrani onoga što im je najsvetije. Koliko su jereji srčani u borbi za svetinje, neupućeni posmatrač sa strane bi pomislio da je neka varvarska vojska upala na teritoriju Crne Gore i krenula da postavlja dinamit u pravoslavne hramove ne bi li ih sravnila sa zemljom. Kad mitropolit Amfilohije kaže da mogu i da ga ubiju, da će mu biti čast i radost da postrada braneći svetinje, fiktivni posmatrač bi teško mogao da pomisli da je kamen spoticanja tek neki zakon koji treba da utvrdi šta je u čijem vlasništvu.  

Nema boljeg trenutka za malo podsjećanje na to kako su tokom rata u Bosni i Hercegovini srpske snage uspješno branile svetinje – od postojanja. Toliko im je dobro išla odbrana svetinja tih olovnih godina da su uspjeli da sruše čak 534 džamije u rekordnom roku. Samo u Banjaluci su za tri mjeseca uništili skoro sve džamije, među njima i Ferhadiju, Arnaudiju i Ferhat-pašinu džamiju koje su sagrađene u XVI vijeku i nalazile su se na listi spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u. Srušene su i Atik-džamija u Bijeljini, Hamza-begova džamija u Sanskom Mostu, Aladža džamija u Foči, sve tri takođe iz XVI vijeka. U Bosanskoj Gradiški je u jednom jedinom danu, 28. marta 1993. godine, porušeno pet džamija: Azizija, Čikulska, Dubravačka II, Haluška i Jusufagina džamija. I tako je bilo u svakom bosanskom mjestu gdje bi upale Mladićeve junačine.

Sistematsko uništavanje bošnjačke kulture

Radila je Vojska Republike srpske udarnički, prekovremeno, postavljali su eksploziv, minirali sakralne objekte, dizali ih u vazduh, a potom su ostatke odvozili van gradova, uglavnom na deponije, kako ne bi ostalo ni traga od islamske kulturne i vjerske baštine. Uništavanje islamskih vjerskih objekata nije bilo ni stihijsko ni slučajno, već je sprovođeno sistematski, kao dio genocidne prakse koja je imala za cilj zatiranje Bošnjaka i njihove kulture. Genocid, etnička čišćenja, protjerivanje nesrpskog stanovništva, spaljivanje kuća, otimanje materijalne imovine, masovna silovanja, rušenje džamija i drugih sakralnih objekata – to su sve dijelovi jednog istog projekta, stvaranja etnički čiste srpske teritorije. Bosanski recept primijenjen je i na Kosovu, gdje je od marta do juna 1999. godine srušeno 255 džamija. Malo protjeruješ Albance, malo ih ubijaš i trpaš u hladnjače i masovne grobnice, malo im rušiš sakralne objekte – tako je izgledalo sveto trojstvo srpskih vojnih i policijskih snaga. Kulturocid je integralni dio udruženog zločinačkog poduhvata, njegova – da se poslužim izrazom koji je drag mitropolitu Amfilohiju – „kičmena moždina“.

Kakve to veze ima sa Srpskom pravoslavnom crkvom? Velike i sudbinske. Velikodostojnici Srpske pravoslavne crkve podržavali su svim srcem i svom dušom ratno rukovodstvo Rs pod čijom su komandom rušene džamije. Za njih su Pale postale novi Jerusalem, a Radovan Karadžić, Momčilo Krajišnik, Biljana Plavšić, Ratko Mladić i ostali zločinci – hrišćanski vitezovi u svetom ratu za krst časni i slobodu od mrskog prisustva sakralnih objekata druge vjere i onih koji se u njima klanjaju Bogu.

Vezu između SPC i paljanske družine jezgrovito je opisao Milorad Tomanić u studiji „Srpska crkva u ratu i ratovi u njoj“: “Poznato je da su velikodostojnici Srpske pravoslavne crkve, poput nekakvih supervizora, bili prisutni na skoro svim zasjedanjima Skupštine Republike srpske. Episkopi SPC, ali i političari i generali iz rukovodstva bosanskih Srba, isticali su izuzetno dobru međusobnu saradnju. Krajem aprila 1993. godine, mitropolit dabrobosanski Nikolaj Mrđa dao je intervju u kojem je izjavio da general Mladić prihvata sve njegove prijedloge. Predjsednik Republike srpske dr Radovan Karadžić, početkom 1994. ocijenio je odnose između Crkve i države kao izvanredne. ‘Naše sveštenstvo je prisutno u svim našim razmišljanjima i odlukama, a glas Crkve se sluša kao glas najvišeg autoriteta’, rekao je Radovan Karadžić.”

Cjelovit tekst na: Al Jazeera